सार्वजनिक प्रशासनमा उत्तरदायित्व सम्बन्धमा देखिएका समस्याहरु

सार्वजनिक प्रशासनमा उत्तरदायित्व सम्बन्धमा देखिएका समस्याहरु

सरकार र कर्मचारीहरुको गुणस्तर मापन गरी सार्वजनिक सेवालाई जनमुखी, मितव्ययी, प्रभावकारी र गुणस्तरीय बनाउने संयन्त्रको रुपमा रहेको उत्तरदायित्वको क्षेत्रमा रहेका समस्यालाई निम्न बुँदा उल्लेख गर्न सकिन्छ ः

–       राजनीति तटस्थता र प्रशासनिक प्रतिवद्धता तथा ईमान्दारिताको अभाव हुनु,

–       कार्यसम्पादन मूल्याकंन प्रणालीलाई वस्तुनिष्ठ र प्रभावकारी बनाउन नसक्नु,

–       नागरिक शिक्षा, नागरिक सशक्तिकरण र नागरिकको चेतनाको स्तर कमजोर हुनु,

–       दण्ड–सजाय र प्रोत्साहन प्रणाली प्रभावकारी नहुनु,

–       प्रशासन संयन्त्र जनमुखी, पारदर्शी, निष्पक्ष र तटस्थ हुन नसक्नु,

–       सूचनाको हकको व्यवहारिक कार्यान्वयन गर्न नसक्नु,

–       समाजमा Ethics and Morality को पक्ष कमजोर हुदै जानु,

–       उत्तरदायित्व निर्वाह गर्नु अरुको दायित्व हो भन्ने किसिमको मानसिकताको विकास हुनु,

–       नागरिक समाजको यथेष्ठ परिचालन हुन नसक्नु,

–       राजनीति र प्रशासनबीचमा कार्य क्षेत्रको विषयमा समयसमयमा विवाद उत्पन्न हुनु,

–       राजनीतिक दलभित्रको आन्तरिक लोकतन्त्र कमजोर हुनु तथा राजनीतिक दलमा उत्तरदायी संस्कृतिको अभाव हुनु,

–       अनुगमन, मुल्यांकन तथा सुपरिवेक्षण प्रणाली कमजोर हुनु तथा विगतबाट सिक्ने बानिको विकास गर्न नसक्नु,

–       सामाजिक परीक्षण, सार्वजनिक सुनुवाई, Public Report Card, Hello Sarkar जस्ता व्यवस्थापकीय औजारको प्रयोगको अवस्था कमजोर हुनु,

–       प्रत्याहृवान, जनमत संग्रह, लोकमत संकलन जस्ता Tools को प्रयोग गरी राजनीतिक दललाई नागरिक प्रति उत्तरदायी बनाउन नसक्नु,  

–       कानूनको शासन, सीमित र जवाफदेही सरकार जस्ता अवधारणाको विकास र अवलम्वन गर्न नसक्नु,

–       स्वच्छ, निष्पक्ष र प्रभावकारी खोज पत्रकारिताको अभाव हुनु,

–       जनसहभागितामुलक र पारदर्शी कार्यशैलीको अभाव हुनु,

–       वित्तिय योजना र लेखा प्रणालीलाई आधुनिक र वैज्ञानिक बनाउन नसक्नु,

–       काम, कर्तव्य र अधिकारको स्पष्ट किटान हुन नसक्नु,

–       कानून, आचारसंहिता र कार्यविधिहरुको समयानूकुल सुधार गर्न नसक्नु,

–       Proactive भएर सम्पत्ति विवरण तथा कार्य प्रगति विवरण मष्कअयिकभ गर्ने बानिको अभाव हुनु,

–       सार्वजनिक निकायहरु बीचमा कुशल समन्वयको अभाव हुनु, आदि ।

उत्तरदायित्वको क्षेत्रमा रहेका माथि उल्लेखित समस्याहरुको यथोचितरुपमा समाधान गर्न सरकार, राजनीतिक दल, सार्वजनिक प्रशासन, नागरिक समाज लगायत सबै सरोकारवाला पक्षक बीच आपसी समन्वय र सहकार्यको अपरिहार्यता रहेको छ । विद्यमान ऐन, कानूनको अक्षरस पालना, व्यत्तिगत सोच, संस्कार तथा सामाजिक संरचनामा रहेको कमिकमजोरी हटाउदै समष्टिगत क्षेत्रलाई नागरिक, समाज र मुलक प्रति जिम्मेवार र उत्तरदायि बनाउन सकेमा समृद्ध, सम्मुनत र न्यायपूर्ण नेपालको परिकल्पनाले सार्थकता पाउने देखिन्छ ।